1 Nisan'daki Şaka Geleneği Nereden Geliyor?

1 Nisan, Avrupa'nın birçok bölgesinde eğlenceli ve bazen kafa karıştırıcı şakalarla kutlanan bir gün. “April Fools” veya "All Fools' Day" olarak bilinen bu gelenek, aslında bir ulusal tatil olmamakla birlikte, birçok Avrupa ülkesinde ciddi şekilde kutlanıyor. Ama neden 1 Nisan? Bu geleneğin arkasındaki tarihsel kökler nelerdir?

Tarihi Kökenler

Birçok tarihçi, 1 Nisan geleneğini Orta Çağ Fransa’sına dayandırıyor. O dönemde 25 Mart, yeni yılın başlangıcı olarak kabul ediliyordu. Ancak 1564’te, Julian takvimi yerine Gregorian takvimi kabul edildi ve 1 Ocak yeni yıl olarak belirledi. Bunun sonucunda, 1 Nisan’da hala kutlama yapmaya devam edenler, "April Fools" (Nisan Aptalları) olarak alaya alındı.

Bazı kaynaklara göre, 1 Nisan aynı zamanda İskariotlu Judas’ın doğum veya ölüm günü olarak da anılıyor. Ayrıca, bazı geleneklere göre bu tarih, şeytanın cehenneme giriş yaptığı gündür, bu yüzden "kötü bir gün" olarak kabul edilir. Bununla birlikte, tarihçiler, bu şaka gününü eski bahar festivalleri ve Orta Çağ'daki "Nereler" festivaliyle ilişkilendiriyorlar. Bu tür kutlamalar, aristokrasiyi alaya almak için bir fırsat sunuyordu.

1 Nisan'da Avrupa’da Neler Oluyor?

Avrupa'da 1 Nisan, farklı ülkelerde değişik şekillerde kutlanıyor. İşte bazı örnekler:

Fransa, Belçika, İtalya ve Fransızca konuşan İsviçre bölgesinde: İnsanlar, başkalarının sırtına gizlice kağıttan yapılmış balık yapıştırır ve ardından “Poisson d'Avril” (Nisan Balığı) diye bağırır.
İngiltere: 1 Nisan şakaları sadece öğlene kadar yapılır. Öğle saatinden sonra yapılan şakalar, "April Fool" olarak kabul edilir.
İskoçya: 1 Nisan'ı iki gün kutlarlar. İlk gün şakalar yapılırken, ikinci gün "Tailie Day" adıyla tanınır ve insanlar birbirlerinin sırtına "kuyruk" yerleştirir.
İrlanda: Bu gün, insanları yanlış yollara göndermekle ilgilidir. Birine, yardıma ihtiyacı olduğunu söyleyen bir mektup verilir ve o kişi, mektubun içeriğini öğrenene kadar birinden diğerine mektubu iletmeye devam eder.
Hollanda: İnsanlar, komşularına ringa balığı atarak “haringgek” (Ringa Aptalı) diye bağırır.
Almanya: En yaygın şaka türü, gerçekle hiç ilgisi olmayan, ama masum bir hikaye anlatmaktır. Diğer kişi bu hikayeyi inandırıcı bulmaya başladığında "April, April!" diye bağırılır.
Yunanistan: Burada 1 Nisan şakaları, şaka yapan kişiye bir yıl boyunca şans getirdiğine inanılır.
Polonya: “Prima Aprilis, uważaj, bo się pomylisz!” (Nisan Şakası, dikkat et, yanılabilirsin!) şeklinde bir uyarı bulunur.
İspanya ve Portekiz: Bu ülkelerde 1 Nisan kutlamaları yerine, şaka günü 28 Aralık’ta, "Aziz Masumlar Günü"nde kutlanır. Portekiz'de bu günde insanlara un veya benzeri şeyler atılır.

Medyada Nisan 1 Şakaları

Günümüzde medya da bu geleneği benimsemiş durumda. 1 Nisan'da medya kuruluşları, bazen oldukça inandırıcı, ancak tamamen uydurulmuş haberler paylaşarak halkı şaşırtmaya çalışır. Örneklerden bazıları şunlardır:

Dihidrojene oksit (H2O): Birçok uluslararası haber ajansı, H2O'yu çevre için tehlikeli bir madde olarak tanıtarak halkı şaşırtmıştır. Gerçekte, H2O suyun kimyasal formülüdür.
İngiltere'de Trafik Değişikliği: Birçok kez, İngiltere'nin sağdan sürüş sistemini değiştireceği haberi yayılmıştır.
Spaghetti Ağaçları: BBC, 1 Nisan 1957'de spaghetti ağaçlarını konu alan sahte bir belgesel yayınladı. Bu belgeseli izleyen milyonlarca insan, pasta ağaçlarının gerçek olup olmadığını sorgulamıştır.
Pokemon Go: 2014 yılında, Google Maps, Pokémon'ları harita üzerinde göstererek bir "Pokemon Master" olma fırsatı sunmuş ve bu şaka sonunda 2016’da gerçek bir oyuna dönüştü.

Kaynak: Euronews - MFM Redaksiyon: Buse Şimşek