Savaş Avrupa’ya Ne Kadar Yakın?

Avrupa’da bir savaş riski var mı? Konu son günlerde tekrar alevlendi. Fazla göze batmasa da bir yandan Ukrayna’da savaşa yeni bir boyut kazandıracak adımlar atılırken diğer yandan Almanya da köşeye sıkıştırıyor. Dahası kuzey ülkeleri, İsveç, Norveç, Finlandiya; halka “Savaşa Karşı Korunma” içerikli kitapçıklar dağıtıyor. Benzer şekilde Alman Ordusu, ülkenin büyük işverenlerine savaşa hazırlık amacıyla dersler veriyor. Biz de konuyu kısaca toparlamaya çalıştık.

Füzeler Savaşı Yayar Endişesi

ABD'nin Ukrayna'ya Rusya'daki hedeflere karşı uzun menzilli silahlar kullanma izni verdiğine dair haberlerin ardından, Almanya’nın Taurus füzelerini Ukrayna’ya vermesi tekrar gündeme geldi. Ancak Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Taurus füzelerinin Ukrayna’ya teslimatını bir kez daha reddetti. Rio de Janeiro'daki G20 zirvesi sırasında konuşan Scholz, "Taurus seyir füzelerinin teslimatını (...) doğru bulmamam için çok net nedenlerim var. Bu benim sorumlu olamayacağım ve olmak istemediğim bir şey." şeklinde konuştu. Açıkçası Almanya Başbakanı bu Taurus füzelerinin Almanya’yı savaşın parçası haline getirmesinden ciddi endişe duyuyor. Bu füzelerin Rusya’nın iç kesimlerini vurma özelliği de var. Bunun Rusya için ne anlama geleceğini tahmin etmek zor değil.

Almanya Savaş Drohnları Verdi

Diğer yandan Almanya’nın Ukrayna'yı kapsamlı silah teslimatlarıyla desteklediği biliniyor. Halihazırda Alman yapımı yapay zekâ kontrollü 4,000 savaş uçağı Ukrayna'ya teslim ediliyor. Bu dronlar karşı güçlerin (yani düşman olarak tanımlanan tarafın) elektronik savunma sistemlerinden kaçabiliyor ve askeri tesisleri hedef alabiliyor. Welt gazetesinin haber portalında yer alan bir habere göre Teslimat, Savunma Bakanı Boris Pistorius'un haziran ayında yaptığı açıklamanın ardından bu ay (Kasım 2024) başladı. Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius sene başında ZDF’e verdiği demecinde Putin'in NATO topraklarına saldırmasının mümkün olduğuna inandığını söylemiş hatta “Önümüzdeki üç ila beş yıl hazırlık için kullanılmalıdır” demişti. Neye hazırlık?

Ülkeler Silahlanmaya Hız Verdi

Burada bir liste yapmaya kalksak sayfalarca sürer. Özet olarak vermek gerekirse Rusya-Ukrayna savaşı sonrası Avrupa'da birçok ülke savunma yatırımlarını artırma kararı aldığı biliniyor. NTV’de yer alan ve AA’ya dayandırılan bir haberde Avrupa kıtasının silah ithalatı 2019-2023 döneminde 2014-2018 dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 94 arttı.

Almanya da Kesenin Ağzını Açtı

Yine euronbews’in Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün (IISS) raporuna dayandırdığı haberine göre, Avrupa ülkeleri Rusya tehdidine karşı daha hazırlıklı olmak amacıyla savunma sektörüne son 10 yıla göre yüzde 50 daha fazla harcama yapacak. Almanya’ya baktığımızda da büyük bir artış görüyoruz. Almanya, uzun süredir NATO'nun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) %2'sini savunma harcamalarına ayırma hedefini karşılamakta zorlanıyordu. Ancak, 2023 itibarıyla Almanya, savunma bütçesini 90,6 milyar euroya çıkararak bu hedefi aştı. ABC Gazetesi’nde paylaşılan bilgiye göre bu artış, Almanya'nın GSYİH'sinin %2,1'ine tekabül ediyor.

Ne Kadar Silah O Kadar Endişe

Silah satışı ve silahlanma madalyonun bir düzü. Diğeri de şu: Almanya'da, Bundeswehr (Alman Silahlı Kuvvetleri), olası bir savaş durumuna hazırlık amacıyla şirketlere yönelik eğitimler başlattı. Başta Handelsblatt olmak üzere Alman medyasında geniş yer bulan habere göre bu girişim, "Almanya Operasyon Planı" (OPLAN) olarak bilinen ve gizli tutulan 1.000 sayfalık bir strateji belgesine dayanıyor. Bu planda, özellikle Rusya'dan gelebilecek tehditlere karşı ülkenin nasıl tepki vereceği ve ekonominin savunma veya gerginlik durumlarında nasıl destek sağlayacağı detaylandırılıyor.

Şirketlere “Savaş tavsiyeleri!”

Hamburg'daki Ticaret Odası'nda düzenlenen bir etkinlikte, Hamburg Eyalet Komutanlığı'ndan Yarbay Jörn Plischke, şirketlere belirli önerilerde bulundu. Örneğin, her yüz çalışan için beş ek kamyon şoförü yetiştirilmesi tavsiye edildi. Bu öneri, Almanya'daki kamyon şoförlerinin yaklaşık %70'inin Doğu Avrupa'dan gelmesi ve savaş durumunda bu personelin erişilebilirliğinin belirsiz olabileceği gerçeğine dayanıyor.

Ayrıca, şirketlerin kriz anlarında çalışanlarından ne bekleyeceklerine dair planlar yapmaları ve dizel jeneratörler veya kendi rüzgâr türbinleri gibi kendi kendine yeterlilik önlemleri almaları önerildi. Bu eğitimler, ticaret, sanayi ve tarım gibi çeşitli sektörlerdeki şirketleri güvenlik konularında bilinçlendirmeyi amaçlıyor ve Bundeswehr'in tüm eyalet komutanlıkları tarafından ülke genelinde uygulanıyor.

Halk için: "Kriz ya da Savaş Olursa"

İsveç, Finlandiya ve Norveç, vatandaşlarını olası savaş veya kriz durumlarına hazırlamak amacıyla bilgilendirici rehberler yayımlamıyor. İsveç, "Kriz ya da Savaş Olursa" adlı kitapçığını güncelleyerek dağıtıma başladı. Bu kitapçık, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası artan güvenlik endişeleri nedeniyle genişletilmiş, güncellenmiş. Finlandiya ise "Olaylara ve Krizlere Hazırlık" başlıklı dijital bir rehber hazırladı. Norveç, her haneye ulaşacak şekilde 2,2 milyon adet broşür dağıtarak, vatandaşlarına savaş, aşırı hava olayları ve diğer tehditler karşısında bir hafta boyunca kendi kendilerine yetebilmeleri için önerilerde bulunuyor. Bu rehberlerde, uzun ömürlü gıdalar, iyodin tabletleri ve diğer temel ihtiyaçların stoklanması gibi tavsiyeler yer alıyor.

Krizlerde Ne Yapılır?

İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin, küresel güvenlik durumunun değiştiğini ve halkın bu yeni gerçeklere göre hazırlanması gerektiğini vurguluyor. Benzer şekilde olağanüstü durmalarda nelere hazırlıklı olmak, en azından gıda vb. bulundurmak gerektiğinde nelere dikkat etmek gerek? Bunun için “Notratin für Deustchland”ın sayfasına ya da hükümetin “Das Bundesamt für Bevölkerungsschutz und Katastrophenhilfe (kısaca: BBK)” sayfasına bakmak, hatta kişi başına ihtiyaç hesabı yapmak mümkün. (Redaksiyon / Mesut Hastürk)